Τετάρτη & Πέμπτη, 8 & 9 Αυγούστου 2018, ώρα 9:00μ.μ.
Αίθριος χώρος Δημοτικού σχολείου Αγίας Μαρίνας

Πέντε γυναίκες αναμετρώνται με το παρελθόν σε μια αυλή που μπορεί να χωρέσει όλα τα βάσανα του κόσμου. Διωγμός και προσφυγιά, πόλεμος και πείνα, ο σπαραγμός του εμφυλίου στο σανίδι του θεάτρου, με παραινέσεις δωρικές και συνοδεία μουσικής που τα τσακίσματά της τις ταξιδεύουν μακριά, αφού ένα κομμάτι απ` την ψυχή τους έμεινε εκεί από όπου έφυγαν, στη Σμύρνη, το Αϊβαλί, τον Πόντο.

ΛΟΓΟΣ ΚΟΙΝΟΣ και οι μνήμες στο κατακάθι του καφέ τους, στο ποτήρι με το καθαρό κρασί από όπου η ζωή αναδύεται παντοδύναμη καθώς σιγά-σιγά τις κυριεύει η νοσταλγία. Ο πόνος είναι βαθύς, ασάλευτος και κατασταλαγμένος, δε γυρεύει εξήγηση μπροστά στο τετελεσμένο, κόντρα στην ιστορική αναγκαιότητα, την αιτία και το αποτέλεσμα. Και η πατρίδα, είναι κρυμμένη καλά μέσα τους, ένα κουβάρι χωρίς άκρη, μια μάζα παλλόμενη, αιμάτινη, σαν την καρδιά τους.

ΛΟΓΟΣ ΑΠΛΟΣ, απαλλαγμένος από στολίδια, με το μεγαλείο που του έχει προσδώσει ο χρόνος.

Ιστορίες μικρές μέσα στη μεγάλη ιστορία του κόσμου.

ΔΙΑΝΟΜΗ

Βίκυ Θεοτοκάτου
Φανή Ιωαννίδου
Ειρήνη Ντινάκη
Νίκη Ξένου
Κατερίνα Πυροβολικού
Μουσική παίζει ζωντανά ο Τάκης Φραγκούς

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία-σκηνικά-κοστούμια: Λευτέρης Διαμαντάρας
Φροντιστήριο: Μίκα Ρεουλλά
Υποβολείο: Βάσω Ζησίδη
Φωτισμοί: Κίμωνας Διαμαντάρας
Χειρισμός φωτισμού: Γιάννης Παπαδημητρίου
Χειρισμός ήχου: Ευτυχία Χονδρογιάννου
Τεχνικοί σκηνής: Νίκος Φωκάς, Κώστας Πετρίδης, Γιώργος Δράκος
Βοηθοί σκηνής: Πόπη Κουτούζου, Ρία Καστή
Φωτογραφίες: Ουρανία Καραλή
Επιμέλεια προγράμματος: Αντωνία Πανταζοπούλου-Σακελλαρίου
Σχεδιασμός αφίσας: Κατερίνα Ευαγγέλου
Δημιουργία trailer: Ιωάννα Ασμενιάδου

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ

Όταν εκδόθηκε ο Κοινός Λόγος δεν προοριζόταν για το σανίδι του θεάτρου. Αρχικά, πριν ακόμα γίνει βιβλίο, ήταν ένα αδιαμόρφωτο προφορικό υλικό, αφηγήσεις ζωής ανθρώπων που είδαν και έζησαν πολλά. Όμως κάποιος, κάποτε, σκέφτηκε να περάσει σε μια κόκκινη κλωστή αυτές τις διάσπαρτες μαρτυρίες, να τις αποτυπώσει πρωτοπρόσωπη γραφή, όπως τις άκουσε, δίνοντας τους σχήμα και νόημα. Αυτός «ο κάποιος» ήταν μια γυναίκα, η Έλλη Παπαδημητρίου. Στην δεκαετία του 1950, ενορχηστρώνει σε ενιαίο σύνολο το υλικό, ενώ το 1964 το εκδίδει σε βιβλίο τιτλοφορώντας το Ακούμε τη φωνή σου πατρίδα. Ο τίτλος Κοινός Λόγος προέκυψε σε μεταγενέστερη έκδοση (3 τόμοι), την περίοδο της απριλιανής δικτατορίας, το 1972. Η Παπαδημητρίου εμπνεύστηκε έναν ιστορικό καμβά για να εντάξει τα συγκροτημένα σε σώμα κείμενα με εσωτερική λογική και συνοχή. Το τελικό άθροισμα απομνημονεύει τρεις κορυφαίες στιγμές της επώδυνης πορείας του ελληνικού εικοστού αιώνα. Πρώτος πόλεμος-Μικρασία. Δεύτερος πόλεμος-Kατοχή. Τέλος, ο Εμφύλιος. Ένα τρίπτυχο. Αυτό που ονομάζεται προφορική ιστορία, «προϊόν εισαγόμενο» που διδασκόταν σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και Αμερικής και διδάσκεται ακόμα, συνοδευμένο από όγκο βιβλιογραφίας, η Παπαδημητρίου το πραγματοποίησε στην Ελλάδα, σε χρόνο ανύποπτο με στοιχειώδη μέσα: χειρωνακτικά-δηλαδή με χαρτί και μολύβι. Μοναχικά-δηλαδή εξωθεσμικά. Η καλή έκβαση του εγχειρήματος μπορεί να αποδοθεί στην συστηματική του προετοιμασία. Πρώτα απ όλα είχε αποκαταστήσει σχέσεις οικειότητας με τους αφηγητές-τους ανθρώπους και τα πάθη τους. Αντιλήφθηκε ότι για να φθάσουν στο σημείο να σκάψουν βαθιά στη μνήμη και να ξεδιπλώσουν δημόσια την ψυχή τους, οι αφηγητές χρειάζονταν το χρόνο τους. Εκείνη το σεβάστηκε και πριν τους βάλει να μιλήσουν, αφιέρωσε ώρες πολλές να συμβιώσει, να γνωρίσει τον τόπο τους, να πιει κρασί στο ίδιο τραπέζι. Η Παπαδημητρίου ελαχιστοποιούσε, αν όχι καταργούσε τις ιδεολογικές, κοινωνικές, ταξικές αποστάσεις-όταν ήθελε. Απεχθανόταν τα βιαστικά και τα επιπόλαια και όσους έβλεπαν την δουλειά σαν ένα σκαλοπάτι για κάτι άλλο. Όπως λόγου χάρη να δρέψουν δάφνες, να δοξαστούν. Το υλικό έπρεπε να τιθασευτεί, η δουλειά για να μελώσει απαιτούσε την απόλυτη παράδοση του δημιουργού στο έργο-αυτό που πίστευε έκανε. Έτσι λοιπόν, δίχως η ίδια να παρεμβαίνει διόλου διορθωτικά στην προφορική ροή του λόγου των αφηγητών, κατέγραψε μεθοδικά τις εμπειρίες τόσο των μικρασιατών προσφύγων του 1922 και της Ανταλλαγής, όσο και εκείνων που στάθηκαν αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες των γεγονότων της Κατοχής και του Εμφυλίου. Η εξιστόρηση ισορρόπησε στο σημείο εκείνο που το προσωπικό βίωμα εναγκαλιζόταν το συλλογικό δράμα-και αντίστροφα.

«Αποστάγματα Ιστορίας» Ιωάννα Πετροπούλου, Ιστορικός
Απόσπασμα από το πρόγραμμα της παράστασης του θεάτρου του Νέου κόσμου, 2013